ManşetSağlık

Obezitenin tedavisi nasıl yapılır?

662views

obezite-tedavisi

Hazır gıdalarla beslenme, hareketsiz yaşam, bilinçsiz ilaç kullanımı gibi sebeplerle çağımızın en önemli sorunlardan biri obezitedir. Sadece yetişkinlerde değil çocuklarda da görülen obezitenin tedavisi için Dr. Tuğrul Demirel ile görüştük ve Dr. Tuğrul Demirel obezite tedavisi hakkında bilgi verdi.

Obezitenin zararları nelerdir, nasıl tedavi edilir ve obezitede psikolojik destek gibi önemli konularda bilgiler özel haberimizde sağlığınız için değerli bir adım atmış olacaksınız.

Obezite, henüz oluşmadan tedbirler alınmalıdır. Obezite hastalığından korunma, çocukluktan itibaren başlamalıdır. Çocuk ve adolesan döneminde meydana gelen obezite, yetişkinlik dönemi obezitesi için temeldir. Bu sebeple de; aile, okul, çevre, yeterli ve dengeli beslenme ve fiziksel aktivite konuları ihmal edilmemeli, obezite hakkında bilinçlenilmelidir.

Obezite tedavisi, hastanın idradesini ve tedaviye etkin olarak katılımını gerektiren uzun bir dönemdir. Obezite hastalığının etiyolojisinde çeşitli faktörler etkilidir. Bu sebeple de hastalık karmaşık ve zor hale gelir. Bundan dolayı obezite tedavisinde; hekim, diyetisyen, psikolog, fizyoterapistin olduğu bir ekip olmalıdır.

Obezite tedavisinde esas hedefler:

*realistik bir kilo hedeflenmesi,

*obezite kaynaklı morbidite ve mortalite risklerini ortadan kaldırmak,

*hastanın yeterli ve dengeli beslenmesini alışkanlık hale getirmek,

*yaşam kalitesini arttırmaktır. Detaylı bilgi için bakınız : http://www.tugruldemirel.com/obezite-cerrahisi-ile-obezite-tedavisi

TÜRKİYE’DE OBEZİTE GÖRÜLME ORANLARI

  • Erkeklerde: 20,5
  • Kadınlarda: 41,0
  • Toplamda: 30,3

elma-zayiflama

OBEZİTENİN SEBEPLERİ

  • Doğru olmayan beslenme alışkanlıkları
  • Yetersiz fiziksel aktivite
  • Yaş, cinsiyet
  • Eğitim düzeyi, sosyo – kültürel faktörler
  • Gelir durumu
  • Hormonal ve metabolik etmenler
  • Genetik faktörler
  • Psikolojik faktörler
  • Sık sık çok düşük enerjili diyetler yapma
  • Sigara- alkol kullanmak
  • Kullanılan çeşitli ilaçlar
  • Doğum sayısı ve doğumlar arası süre
  • OBEZİTENİN SEBEP OLDUĞU SAĞLIK SORUNLARI
  • İnsülin direnci
  • Tip 2 diyabet
  • Hipertansiyon
  • Koroner arter hastalığı
  • Kan yağlarının yüksekliği
  • Metabolik sendrom
  • Safra kesesi hastalıkları
  • Bazı kanser türleri
  • Osteoartrit
  • Felç
  • Uyku apnesi
  • Karaciğer yağlanması
  • Astım
  • Solunum zorluğu
  • Gebelik komplikasyonları
  • Menstruasyon düzensizlikleri
  • Aşırı kıllanma
  • Ameliyat risklerinin artması
  • Psikolojik sorunlar

Kas-iskelet sistemi sorunları

Kilonun 6 aylık dönemde %10 kadar verilmesi dahi, obezitenin sebep olduğu sağlık problemlerinin önlenmesi adına oldukça mühimdir. Obezitenin tedavisi için çeşitli alternatifler vardır. Bu alternatif yöntemlerden bazıları ise:

* Tıbbi beslenme tedavisi

Tıbbi beslenme, diğer adıyla diyet tedavisidir. Obezitenin tedavisinde tıbbi beslenme, oldukça etkin bir şekilde rol oynar. Obezite hastalığında tıbbi beslenme tedavisi ile:

Vücut ağırlığının, boya göre ideal (BKİ= 18.5 – 24.9 kg/m2) düzeye indirilmesi için çalışılır. Tıbbi beslenme (diyet) tedavileri, kişilere özgüdür. Herkesin beslenme formülü ve ideal kilosu farklıdır. Yapılacak olan tıbbi diyet, yeter ve dengeli beslenme ile ilişkili olmalıdır. Kilo verilse dahi bu alışkanlık sürdürülmelidir. Vücut ağırlığı, boya göre olması gereken (BKİ= 18.5 – 24.9 kg/m2) kiloya düştüğünde, yeniden bu kiloların alınması önlenmelidir. Alınan kiloları almak obezite tedavisinin en büyük riskidir.

* Egzersiz tedavisi

Egzersiz yapmak, yağ dokusu ve karın bölgesindeki yağlanmayı azaltır. Kilo vermek amacıyla diyet uygulandığı zaman meydana gelen kas kütle kayıplarını engellediği ise, bilinen bir diğer gerçektir. Tıbbi beslenmenin yanında mutlaka egzersiz yapılmalı, uygulanan diyetle kaybedilen kiloların yeniden alımı engellenmelidir.

Yetişkin hastalar günlük olarak ortalama 30 dakika orta şiddette egzersiz yapabilir. Bu egzersiz ile, günlük 840kj (200kkal) enerji tüketimi sağlanabilir. Obezite hastalarında her gün fiziksel olarak aktif olmak temel hedeflerdendir. Egzersizin şekli ve ne kadar uygulanacağı ise hastadan hastaya değişir.

Egzersiz tedavisinin temel ilkeleri ise:

Egzersizin Çeşidi: Yürüyüş, hafif tempolu koşu

Egzersizin Sıklığı: Günlük olarak ya da en az 5 gün/hafta

Egzersizin Süresi: 40-60 dk/günde 1 defa, 20-30 dk/günde 2 defa

Egzersizin Şiddeti; Maksimal Oksijen Tüketiminin % 50-70’i

Obezite hastalarında, egzersiz programları uygulanırken yaralanmamaya dikkat edilmeli. Mümkün olan en etkin ve en güvenli egzersiz tercih edilmelidir.

cilek-yiyen-kadin

*Davranış değişikliği tedavisi

Vücut ağırlığınin ideal kiloya indirilmesi için yapılan davranış değişikliği tedavisi, fazla kiloya yol açan yemek yeme ve fiziksel aktivite ile ilgili olumsuz davranışları değiştirmeyi amaçlayan bir tedavidir. Olumlu davranışlar, alışkanlık haline getirilmeli ve kilo kaybından sonra, bu kaybı muhafaza etmek için çalışılmalıdır. Davranış değişikliği tedavisi için:

  • Kendi kendini gözlemleme
  • Uyaran kontrolü
  • Alternatif davranış geliştirme
  • Pekiştirme, kendi kendini ödüllendirme
  • Bilişsel yeniden yapılandırma
  • Sosyal destek
  • Farmakolojik tedavi

Obezite tedavisinde uygulanacak olan ilaçlar, hafif ve orta derecede obez olan hastalar için uygun olmaz.Uygulanan ilaçların, sağlık yönünden güvenirliliğinin saptanmış olması, obeziteye yol açan etiyolojiye uygun bir şekilde etki göstermesi, kısa ve uzun mühim yan etkisinin bulunmaması ve bağımlılığa sebep olması bu ilaçların avantajlarındandır. Ancak bu ilaçlar mutlaka hekim tavsiye ile kullanılmaya başlanmalıdır.

Obezite tedavisinin başarılı olması adına hastanın ilaç tedavisinin dışında, tıbbi beslenme tedavisi ve egzersiz tedavilerini de devam ettirmesi ve kontrollerini aksatmaması gerekir.

Cerrahi tedavi

Obezitede cerrahi tedavi iki prosedürle yapılır. Besinlerle alınan enerjinin azaltılması için; bariyatrik cerrahi. Bariyatrik cerrahide asıl amaç, besinlerin gastrointestinal sistemde emilimlerini azaltmaktır. Bunun için bypass, gastroplasti, gastrik bantlama, gastrik balon vb. teknikleri uygulanır. Rekonstrüktif cerrahide ise asıl hedef; vücudun farklı bölgelerinde lokalize olmuş, var olan yağ dokularının uzaklaştırılmasıdır. Bu tedavi estetik kaygılar için yapılır ve şayet hasta, obezite tedavisinin gereklerini yapmaz ise, kilo alımı tekrar gerçekleşir.

Tedavi yöntemine nasıl karar verilir?

Tedavi yöntemine karar verirken yalnızca vücut kitle indeksi ve genel sağlık durumu göz önünde bulundurulmaz. Hastanın geçmişte kilo vermek için neler yaptığı da öğrenilir. Örnek olarak, VKİ>30 olan bir hasta için, normalde ilaç tedavisi gerekir. Ancak, geçmişte zayıflamak için herhangi bir programa girmediyse ve ilk defa zayıflamak için tedavi alacaksa ilaç tedavisi tercih edilmez. Tedavi yöntemini tercih ederken; tedavinin güvenliği, etkinliği ve maliyeti de düşünülür. Burada önemli olan hastanın tedaviyi kabul etmesidir. Kabullenirse bu tedavinin gereklerini daha kolay yerine getirebilir. Bu sebeple hasta ile 1-2 haftalık tedavi denemesi yapılabilir.

Hasta hakkında yeterli bilgi sahip olunması gerekir. Tek tip diyetler ve tek tip egzersiz programları bir reçete değildir ve herkes için uygun olmaz.

Doktor, diyetisyen, psikologla ne sıklıkla görüşülmeli?

Mümkünse haftalık olarak görüşmeler yapılmalı. Kio ölçümleri de aynı şekilde haftalık olarak yapılmalıdır.

Tedavi programı ne kadar sürer?

Tedavinin bitiş süresini bilmek; hasta için tedaviyi tamamlamak adına büyük bir istek duyulmasına ve tedavi için motivasyona yol açan bir etkendir. Tedavi adım adım devam etmelidir. Bir kur bitince, diğerine başlanmalıdır. Ortamala olarak, 4-6 ay sürmelidir. Tedavinin bitiş zamanını bilmek, hasta için daha destekleyicidir. Sonu belli olmayan tedaviler, hasta için umutsuzluğa sebep olabilir.

Grup tedavisinin faydaları nelerdir?

Grup tedavisi obezite sorunu için oldukça faydalı olabilir. Davranışsal terapi için 10-20 kişilik gruplar tercih edilir. Kişi, yalnız olmadığını anlayarak, deneyimlerini paylaşma imkanı bulur.

Kısaca:

Obezite tedavisi için yapılabilecekler nelerdir?

– Diyetle besin alımının kısıtlanması ya da cerrahi müdahale

– Davranış terapisi ile algılama ve alışkanlıkların değiştirilmesi

– İştahın kesilmesi (İlaçlar)

– Barsaktan emilimin azaltılması (İlaçlar ya da cerrahi)

– Gastrointestinal sistemden tokluk sinyallerinin gönderilmesi (Kolesistokinin)

– Diyete bağlı termogenezin artırılması (Besin seçimi ve sık yeme)

– Sempatik sinir sistemi yoluyla enerji tüketiminin artırılması (Noradrenalin geri emilimi azaltılarak termogenez artırılabilir)

– Leptin uygulanması

– Egzersizin artırılması

Kaynak: http://www.tugruldemirel.com/