Mevsim geçişleri bedenimiz ve ruh hâlimiz üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Bitkinlik, hâlsizlik, uykusuzluk bu olumsuz etkenler arasında sayılabilir. Ama beslenmemize dikkat ederek, mevsimlerin vücudumuz üzerindeki etkilerini hafifletmek mümkün. İşte 10 soruda yaz detoksu.
Öncelikle detoks ne demek, amacı nedir?
Cevap: Detoks, vücutta biriken toksin maddelerin atılması ve uzaklaştırılması demektir. Amacı vücudumuzu yenilemek ve canlandırmaktır.
Detoks uygularken nelere dikkat etmeli?
Cevap: Detoks 1-2 gün veya 1- 2 haftaya indirgenmemeli, bağırsak boşaltmak olarak algılanmamalıdır. Zaman içinde yaşantımızda ve beslenme alışkanlıklarımızda yapacağımız küçük ayarlamalarla her gün adım adım detoks yapılmalıdır. Detoksun bilimsel olanı gerçek yararlı olanı da budur. Böylece her gün adım adım vücudumuzu sarsmadan yenilemiş ve canlandırmış oluruz.
Aynı detoksu herkes uygulayabilir mi, bunun bir ayırımı var mı?
Cevap: Herkesin beslenme ve yaşam şekli farklıdır. Sağlık durumu ve metabolizması kişiye özeldir. Dolayısıyla uygulanacak detoks şekli ve ayrıntıları her birey için farklılık gösterir.
Bunun bir yaş sınırı var mı, kaç yaş aralığında uygulanmalı?
Cevap: Sağlıksız ve katı uygulanan, bağırsak boşaltmaya dayalı lavman yapılan detoks olarak isimlendirilen uygulamalar hiç kimse için uygun ve sağlıklı değildir.
Vücudun farklı bölgeleri için farklı farklı detokslar var mı?
Cevap: Sağlıklı ve yeterli beslenerek vücudunuzdan toksik maddeler atmak, bol temiz su içmek, bol bol açık ve güneşli havalarda yürümek en sağlıklı ve dengeli ve uzun dönem detoks oluşturur.
Hastalıklara iyi gelen yönleri nelerdir?
Cevap: Sağlıklı beslenmek, hareketli yaşam, açık havada bol bol yürümek, bol su içmek doğal detoksun parçalarını oluşturur.
Detoks öncesi ve detoks sonrası uyulması gereken kurallar var mı?
Cevap: Her zaman, her yerde bol hareket, olabildiğince rafine ve şekerli yiyeceklerden uzak durmak.
Hamileler de detoks yapabilir mi?
Cevap: Piyasada bulunan ve bağırsak boşaltma mantığı altında olan detoks programları hamilelere daha çok ve ciddi zararlar verir, asla yapmamalıdır.
Bahardan yaza geçerken bize nasıl bir detoks programı önerirsiniz?
Cevap: Sağlıklı detoks adımları şöyledir:
- Bol bol dinlenin. Düzenli uyuyun ve uykunuzu tam alın.
- Gün içinde mümkün olduğunca temiz ve açık havada bulunun. Ve olabilecek en iyi şekilde hareketli olun.
- Bol bol su için. Günde en az 2-3 litre su tüketilmelisiniz. Bol su içmek detoksun vazgeçilmezidir. Su içmeye özen gösterin. Hassas su dengesini bozmamak için susamadan su içme alışkanlığı kazanılmalıdır.
- Gün içinde 10–15 dakika direk güneş ışığı görün. D vitamini eksikliğine meydan vermeyin.
- Sağlıklı yeterli ve dengeli beslenin. 6 öğün beslenin. Metabolizmanızı yavaşlatmamak için dört saatten uzun aç kalmayın. Ana ve ara öğünlerden oluşan bir beslenme programı çok miktarda besini kısa sürede tüketmemizi de engeller ve böylece, hazımsızlık, gaz ve mide bulantısı gibi sorunlarında önüne geçmemizi sağlar.
- Sağlıklı yiyecekler tüketin. Beslenmenizde; dört ana besin grubu olan et ve çeşitleri, süt ve ürünleri, sebze-meyveler ve tahıl ürünleri her öğünde ihtiyacınızı karşılayacak miktarda olmalı. Et grubundan kırmızı et, tavuk, hindi ve balık; süt grubundan süt, yoğurt, ayran ve cacık, tahıl ürünlerinden tam buğday ekmeği, tam çavdar ekmeği, bulgur, yulaf, kabuklu pirinç, patates; mevsim sebzelerinden; taze fasulye, bezelye, patlıcan, barbunya, kabak ve meyvelerden çilek, kiraz, erik, şeftali sofralarda mutlaka bulunsun.
- Yeterli ve kaliteli protein alın. Vücuda gerekli olan azotun ve aminoasitlerin karşılanması için beslenme programında proteinin yeterli miktarda yer alması gerekir. Protein ihtiyacınızı sadece bitkisel protein kaynaklarından karşılamayın, kaliteli protein kaynakları olan hayvansal ürünlere de beslenmenizde yeteri kadar yer verin. Örnek protein olan yumurtanın her gün tüketimi, protein kalitesini arttırarak vücudunuz da gaz oluşmasını engeller.
- Diyetinizde yeterli ölçüde ve kalitede karbonhidrat olmalı. Karbonhidratlar, kasları koruyucu özelliktedirler ve vücutta elzem bazı öğelerin sentezinde kullanılırlar. .
- Akıllı yağlar kullanın: Yağ tüketimi miktar ve yağın cinsi açısından önem taşır. Gün boyunca yemekler, salatalar ve besinlerin içerisinde yer alan doğal yağlar ile karşılanan yağ ihtiyacı değişik yağ çeşitlerinden dengeli olarak karşılanmalıdır.
- Pozitif olun, stresten uzak durun.
- Alkol kullanmamaya özen gösterin.
- Sigara kullanmayın ve sigara içilen yerlerde bulunmayın.
Detoks döneminde hangi durumlarda doktora başvurulmalı?
Cevap: Yan etkisi olan metabolizmanızı hırpalayan detoks yapmamalısınız.
Bazı uzmanlar detoksun faydasından çok zararı olduğu yönünde görüş bildiriyor. Detoks yaparken vücudun ihtiyacı olan, vücuda fayda veren birtakım maddelerin gereksiz yere atıldığı belirtiliyor. Siz bu konuda neler söyleyeceksiniz?
Cevap: Evet özellikle bağırsağı boşaltan detoks programları faydadan çok zarar getiriyor. Özellikle bağırsakta bulunan faydalı bakterileri yok edip bağırsağın florasını bozuyor. Bağışıklık sistemini çökertiyor.
Diyetisyen ve Beslenme Uzmanı
Nil Şahin Gürhan
Nil Diyet
