Laktoz süt ve süt ürünleri içerisinde yer alan bir disakkarit yani 2 şekerli bir karbonhidrattır. Laktoz intoleransı da laktoz içeren süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi sonucu kişide ortaya çıkan problemlerin görüldüğü bir hastalıktır.
Yalnızca insanlarda görülebilen bu hastalık süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi sonucunda sindirilemeyen laktozun ishal ve gaza neden olarak kişinin yaşam kalitesini büyük oranda azaltan bir hastalıktır. Laktoz intoleransı uzmandoktor.net aslında zararsız bir hastalıktır ancak ortaya çıkardığı belirtiler ile hastaları oldukça rahatsız eden bir hastalıktır.
Laktoz intoleransı tüm yaş gruplarında görülebilen bir hastalıktır ancak ortaya çıkardığı etkiler nedeniyle yetişkinlerde daha şiddetli seyreden bir hastalıktır. Laktoz intoleransı hastalığında etnik köken de büyük bir etkiye sahiptir. Özellikle Asya ve Afrika kıtasında yaşayan insanlar diğer insanlara oranla bu hastalık açısından daha risk altında bulunmaktadır.
Laktoz intoleransı hastalığı yıkıcı etkileri fazla olmayan ayrıca kolay bir şekilde uzak durulabilen bir problemdir. Hastalar süt ve süt ürünlerini tüketirken dikkatli olursa ve bu besinleri tüketmeden önce laktoz şekerini sindiren laktaz enzimi ilaçlarını alırsa hastalığın belirtileri en aza indirilebilmektedir.
Laktoz İntoleransının Belirtileri Nelerdir ?
Laktoz intoleransında ortaya çıkan belirtiler ve bulgular bağırsakların laktoza maruz kalması sonucunda yaklaşık 2 saat sonra ortaya çıkmaktadır. Görülen bu belirtilerin şiddeti kişinin genel sağlık durumunda, kişinin ürettiği laktaz enziminin miktarına ve tüketilen laktoz şekerinin miktarına göre değişiklik göstermektedir. Laktoz intoleransı yaşayan kişilerde ishal, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, gaz ve şişkinlik gibi belirtiler ve bulgular görülmektedir.
Laktoz İntoleransının Nedenleri Nelerdir ?
Laktoz intolerans iki şekerli olan laktoz disakkaritinin süt ve süt ürünleri yolu ile vücuda alınması ve tam olarak sindirilememesi sonucu ortaya çıkan metabolik bir hastalıktır. Bu metabolizma probleminin nedeni ise laktoz şekerini sindiren laktaz enziminin gastrointestinal sistem içerisinde yeterli miktarda bulunmamasıdır.
Tam olarak sindirilemeyen laktoz şekeri kalın bağırsağa ilerlediğinde kalın bağırsak florasında yer alan bakteriler tarafından parçalanır ve ortaya laktozun atığı olan sıvılar ve gazlar çıkar. Laktoz intoleransında görülen belirti ve bulgular da ortaya çıkan bu atıklar sonucunda görülmektedir. Laktoz intoleransı tedavi ve önlemleri de bu nedenlere göre belirlenmektedir.
Laktoz intoleransı hastalığı sebeplerine ve hastalığın seyrine göre farklı gruplara ayrılmıştır.
Birincil laktoz intoleransı günümüzde en yaygın görülen laktoz intoleransı türüdür. Bu türe sahip olan hastalar sadece anne sütü ile beslenen bebekler dışında tüm yaş gruplarında görülebilmektedir. Çünkü anne sütünde laktaz enzimi vardır ve bebekte olup olmaması bir süre önem arz etmemektedir. Ancak anne sütünün kesilip normal gıdalar ile beslenmeye başlanması ile beraber laktaz enzimi vücutta azalır be laktoz intoleransı ortaya çıkar.
Eğer altta yatan bir hastalık sonucunda laktoz intoleransı problemi ortaya çıkmış ise bu durum ikincil laktoz intoleransı olarak adlandırılmaktadır. Buna bağırsaklarda mevcut olarak bulunan bir hastalık, kalıtsal hastalıklar, yaralanma veya laktaz enziminin üretilmesini engelleyen durumlar neden olabilmektedir. Bu gruba hastalık olarak en çok çölyak hastalığı ve bağırsak florasındaki anormal değişimler neden olmaktadır.
Diğer bir laktoz intoleransı türü ise doğumsal laktoz intoleransıdır. Oldukça nadir görülen bu durum bebeklerin doğuştan laktaz enzimi üretememesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu bebeklerde hiçbir şekilde laktaz enzimi üretilmemektedir. Bu durum ilerleyen evrelerde fark edilmektedir çünkü anne sütündeki laktaz enziminden faydalanan bebek ilk aylarda hiçbir belirti ve bulgu göstermemektedir.
Laktoz İntoleransının Tedavisi Nasıldır ?
Laktoz intoleransının tanısının konulabilmesi için gastroentereloji hastaneleri doktorları tarafından çeşitli tarama programları ile kesin tanının konulması gerekmektedir. Laktoz intoleransı tanısının konulması için çeşitli enzim kan testleri ve laktoz intoleransı testleri kullanılabilmektedir. Bu sayede hastalığın kesin tanısı konulur ve hastalığın şiddeti belirlenir.
Laktoz intoleransı hastalığı laktaz enzimi miktarındaki azalmalar sonucunda ortaya çıktığı için ancak bu enzimin yerine konulması ile hastalık ortadan kalkar. Ancak günümüzde bu enzimi hastaların üretebilmesini sağlayan herhangi bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır.
Laktoz intoleransına sahip hastaların bu hastalığın etkilerinden kurtulabilmesi için laktoz içeriğine sahip olan süt ve süt ürünlerinden mümkün olduğunca uzak durması gerekmektedir. Burada herhangi bir kısıtlamadan değil tamamen tüketiminin durdurulmasından söz edilmektedir. İşte laktoz intoleransına sahip olan hastaların uygulaması gereken kurallar;
- Süt ve süt ürünlerinden uzak durmak, laktozu alınan gıda ürünleri ile beslenmek
- Az yağlı veya yağsız süt tüketmek
- Süt ve süt ürünleri kullanılacaksa hemen öncesinde laktaz enzimini içeren tıbbi ilaçların kullanılması
- Süt ve süt ürünlerinden alınamayan makro besinlerin, vitaminlerin ve minerallerin dışarıdan alınması veya diğer besin maddelerine yönelmesi gibi kurallara hastaların uyması gerekmektedir.
