Prezervatif kullanmayı sevmeyenler için tıp dünyası, uzun yıllardır bir çözüm sunuyor: vazektomi! Vazektomi nedir, cinsel ilişkiyi engeller mi, çocuk sahibi olmamı engeller mi gibi sorularınız varsa; cevapları burada! Ülkemizde, doğum kontrolünün genellikle kadınlar tarafından yapılması beklenir. Kadın; doğum kontrol hapı, spiral, aşı gibi yöntemlerle korunma sağlar. Erkeklerde ise doğum kontrolü prezervatif ile yapılır. Nedense prezervatif, kadın ya da erkek tarafından, “hissedemiyorum” bahanesiyle tercih edilmez.
Vazektomi Nedir?
Vazektomi erkeklerde, yumurtalığın her iki tarafında bulunan meni kanallarının bağlanması demektir. Bu sayede sperm üretimi devam eder; fakat dışarıya çıkamadığı için, korunma sağlanmış olur.
İşlem nasıl yapılır?
Vazektomi için, testislerin içinde bulunduğu scrotuma lokal anestezi yapılır. Bir süre beklendikten sonra, her iki taraftan 1 cm kadar kesilerek meni kanalı bulunur ve bağlanıp kesilir. Uç kısımları ise ısı enerjisi ile yakılır. Elbette bu işlem hastanın isteğine göre, belden aşağı uyuşturularak veya genel anestezi verilerek de yapılabilir. Fakat lokal anestezi ile yapılabilecek bir müdahale için daha büyük çapta anestezi tercih edilmez. Daha sonra, bir dikişle veya kullanılan yönteme göre dikiş atılmadan işlem sonlandırılır. Hasta evine gönderilir. Teknikler değişmekle birlikte, üroloji uzmanının tercihine göre bazen bu kanalın yaklaşık 1 cm’lik kısmı çıkarılabilir.
Ne kadar süre sonra korunma sağlanır?
Vazektomi işleminin üzerinden 3 ay geçmeli ve sperm tahlili yaptırılmalı. Üç ay sonra yapılan sperm tahlilinde, eğer sperm görünmezse vazektomi başarılı demektir ve ek korunma yöntemleri kullanılmasına gerek kalmaz. Fakat bu 3 ay içinde sperm çıkabilme ihtimali olabileceği için, korunmadan ilişkiye girilmemeli. Ek yöntemler bu süre zarfında muhakkak kullanılmalı. Yapılan sperm tahlilinde sperm olmadığı gösterilse bile 3-4 hafta sonra sperm tahlilini tekrarlamayı öneriyoruz.
Etkinliği ne kadardır?
Vazektomi yapıldıktan sonra, sperm tahlilinde sperm olmadığı görüldükten ve doktorunuz size, başka korunma yöntemlerine ihtiyaç olmadığını söyledikten sonra yüzde 100 koruyucudur. Çünkü sperm çıkışı olmamaktadır.
Ameliyatın komplikasyonu var mı?
Nadiren de olsa, kesi bölgesinde yüzde 1-2 oranında kanama, enfeksiyon, scrotuma sperm kaçağı (yüzde 10-30), çok nadiren ağrı meydana gelebilmektedir. Vazektominin prostat kanserine yol açabileceğine dair bir takım iddialar olsa da, yapılan çalışmalarda vazektomi ve prostat kanserinin bir ilişkisi olmadığı görülmüştür. Yani, prostat kanserine neden olabileceği inanışı yanlıştır. Bu riskler ve komplikasyonlar göz önünde bulundurulduğunda, erkeklerdeki meni kanallarının bağlanması, yani vazektomi operasyonu, kadınlardaki tüplerin bağlanması işlemine göre oldukça basit, kısa süren, anestezi ve komplikasyon riskleri kadınlardaki operasyona göre oldukça az bir işlemdir.
Cinsel açıdan sorun yaratır mı?
Hayır, vazektomi sadece fertilite, yani çocuk yapabilme potansiyeli ile ilgilidir. Cinsel işlevlerde bir soruna neden olmaz. Ereksiyon, ilişkiye girebilme ve boşalma aynen devam eder.
Vazektomi olan erkeğin tekrar çocuk sahibi olması mümkün mü?
Elbette mümkün. Vazektomi ameliyatı olan bir hasta, tekrar fertil hale gelmek, yani çocuk sahibi olabilme potansiyeline kavuşmak isteyebilir. Bu hastalarda mikro cerrahi yöntemlerle özel ameliyat mikroskobu, çok ince dikiş materyalleri kullanılarak meni kanalının kesilen uçları birbirine dikilir. Bu sayede testiste üretilen spermlerin, tekrar meni kanalından geçişleri sağlanmış olur. Böylece hasta fertil hale gelir, yani çocuk sahibi olabilir.
Bu hususta bilinmesi gereken nokta; kanalların birleştirilmesi ameliyatı ne kadar erken yapılırsa, sperm çıkma ihtimalinin o kadar fazla olduğudur. Rakamlarla söylemek gerekirse vazektomi sonrası 3 yıla kadar geri dönüşüm ameliyatı yapılırsa sperm çıkma ihtimali yüzde 97, 3 yıldan 8 yıla kadar yapılırsa yüzde 88, 9 yıldan 14 yıla kadar yapılırsa yüzde 79, 15 yıldan sonra yapılırsa yüzde 71’dir.
